Uchylanie się od opodatkowania.

W treści art. 54 k.k.s. uregulowana została problematyka związana z uchylaniem się od obowiązku podatkowego. I tak, zgodnie ze wskazanym przepisem:

• § 1. Podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.
• § 2. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
 § 3. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

W tym miejscu należy także wskazać, że kodeks karny skarbowy do wyjaśnienia użytych pojęć odsyła nas do ordynacji podatkowej. Wobec powyższego zgodnie z treścią art. 7 ordynacji podatkowej:

• § 1.Podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

• §  2.  Ustawy podatkowe mogą ustanawiać podatnikami inne podmioty niż wymienione w § 1. Ponadto zgodnie z art. 6 ordynacji podatkowej: Podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej. A zatem, podatnikiem jest każdy, na kogo obowiązek płacenia podatków został nałożony przez ustawodawcę, więc podatnikiem podatku dochodowego jest każdy, kto osiąga dochód.

Powracając znowu do treści art. 54 k.k.s., delikt uchylania się od opodatkowania ma miejsce w sytuacji, kiedy zobowiązany nie ujawnia przedmiotu opodatkowania (np. dochodów) lub podstawy opodatkowania (podstawa obliczenia podatku) lub nie złoży odpowiedniej deklaracji (np. znany chyba wszystkim PIT-36). Nieujawnienie ma zatem miejsce, wówczas, gdy zobowiązany nie informuje, lub zataja albo też nie zgłasza do urzędu skarbowego przedmiotu opodatkowania.

Ustawodawca stopniuje wyżej wymienione czyny zabronione według stopnia ich dolegliwości i odpowiednio do nich przedstawia katalog kar. Z treści §1 omawianego przepisu wynika, iż stanowi on wariant podstawowy popełnionego przestępstwa i jest on zagrożony najsurowszą karą, w postaci grzywny do 720 stawek dziennych, albo karze pozbawienia wolności albo obu tym karą łącznie. Natomiast w §2 wskazany jest wariant bardziej uprzywilejowany, który uzależniony jest od kwoty podatku narażonego na uszczuplenie – zakłada on mniejszą wartość. W tym przypadku, popełnienie tego czynu zabronionego zagrożone jest karą grzywny do 720 stawek dziennych. Natomiast w § 3 usankcjonowane jest wykroczenie skarbowe, którego popełnienie zagrożone jest grzywną za wykroczenie skarbowe.

Nie ulega zatem wątpliwości, że kodeks karny skarbowy przewiduje relatywnie surowe kary za uchylanie się od obowiązku podatkowego.